Đàn Tam Thập Lục Là Gì? Tìm Hiểu Và Trân Trọng Di Sản Âm Nhạc Việt Nam

Được biết đến với tên gọi có nghĩa là “đàn 36 dây”, đàn tam thập lục đã trở thành một phần không thể thiếu trong nhiều buổi biểu diễn âm nhạc truyền thống. Bài viết dưới đây của Blog Nhạc Cụ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về đàn tam thập lục là gì, từ lịch sử, cấu tạo đến cách sử dụng và vai trò của nó trong âm nhạc Việt Nam.

Đàn Tam Thập Lục Là Gì?

Đàn tam thập lục là một loại nhạc cụ dây gảy truyền thống, phổ biến trong âm nhạc cung đình và dân gian. Như tên gọi, đàn có 36 dây và được chơi bằng cách gõ nhẹ vào dây bằng hai chiếc que nhỏ, gọi là “chùy”. Âm thanh của đàn rất trong trẻo, nhẹ nhàng, thường được sử dụng trong các bản nhạc mang tính chất trữ tình, bay bổng.

1. Lịch Sử Hình Thành Của Đàn Tam Thập Lục

• Đàn tam thập lục có nguồn gốc từ Trung Quốc, được du nhập vào Việt Nam từ hàng trăm năm trước.
• Ban đầu, nó chỉ được chơi trong các dịp lễ hội hoặc các buổi biểu diễn nhạc cung đình.
• Qua thời gian, đàn tam thập lục trở nên phổ biến hơn trong các buổi hòa tấu nhạc dân gian và được người Việt cải tiến để phù hợp với âm nhạc truyền thống nước ta.

2. Vai Trò Của Đàn Tam Thập Lục Trong Âm Nhạc Việt Nam

• Đàn tam thập lục được xem là nhạc cụ chủ đạo trong nhiều dàn nhạc truyền thống, nhất là trong nhạc cung đình và nhạc dân gian miền Bắc.
• Âm thanh đặc trưng của đàn tam thập lục thường được sử dụng để tạo điểm nhấn trong các bản hòa tấu, đồng thời giúp cân bằng âm sắc giữa các nhạc cụ khác như đàn bầu, đàn nguyệt hay đàn tranh.
• Hiện nay, đàn tam thập lục đã trở thành một phần trong chương trình giảng dạy tại các trường nhạc dân tộc, giúp thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về nhạc cụ truyền thống.

Cấu Tạo Của Đàn Tam Thập Lục

1. Thiết Kế Đặc Trưng

• Khung đàn: Đàn tam thập lục có hình dáng tựa như một chiếc hộp chữ nhật với khung đàn được làm từ gỗ, thường là gỗ hương hoặc gỗ mít, giúp tạo âm thanh vang và ấm.
• Dây đàn: Gồm 36 dây được làm từ thép, xếp thành ba hàng. Mỗi dây tạo ra một nốt nhạc khác nhau, cho phép người chơi dễ dàng tạo ra các âm thanh đa dạng.
• Chùy gõ: Người chơi sử dụng hai chiếc que nhỏ bằng gỗ gọi là “chùy” để gõ lên dây đàn. Điều này giúp kiểm soát được cường độ âm thanh, từ nhẹ nhàng đến mạnh mẽ, tùy vào lực gõ của người chơi.

2. Hệ Thống Dây Căng

• 36 dây đàn được căng qua một khung gỗ và cố định ở hai đầu bằng hệ thống chốt căng dây, cho phép điều chỉnh độ cao của âm thanh.
• Cấu trúc này giúp đàn tam thập lục tạo ra những âm thanh rất rõ ràng và sắc nét.

3. Âm Thanh Và Cách Điều Chỉnh Âm Sắc

• Đàn tam thập lục có âm thanh trong trẻo, ngân vang, phù hợp với các bản nhạc mang tính chất nhẹ nhàng, tình cảm.
• Người chơi có thể điều chỉnh âm sắc của đàn bằng cách thay đổi lực gõ hoặc sử dụng các kỹ thuật gõ nhanh, chậm khác nhau.

Cách Chơi Đàn Tam Thập Lục

1. Kỹ Thuật Cơ Bản

• Gõ chùy: Kỹ thuật cơ bản nhất là gõ chùy lên dây đàn để tạo ra âm thanh. Người chơi phải điều chỉnh lực gõ một cách tinh tế để tạo ra những âm sắc đa dạng.
• Kỹ thuật ngắt âm: Ngoài việc gõ, người chơi có thể sử dụng tay để ngắt âm hoặc tạo ra những đoạn âm ngắn, giúp bài nhạc thêm phần phong phú.

2. Sự Phối Hợp Trong Dàn Nhạc

• Đàn tam thập lục thường được sử dụng kết hợp với các nhạc cụ khác trong dàn nhạc truyền thống như đàn bầu, đàn nguyệt, sáo trúc. Vai trò của nó là tạo ra âm nền, giữ nhịp và tạo sự cân bằng âm thanh.
• Âm thanh trong trẻo của đàn tam thập lục giúp nâng tầm cảm xúc cho các bản nhạc trữ tình, lãng mạn.

Kết Luận

Với âm thanh đặc trưng và khả năng biểu đạt đa dạng, đàn Tam Thập Lục xứng đáng được trân trọng và bảo tồn. Hy vọng rằng, qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn tổng quan hơn về loại đàn độc đáo này và cùng chung tay góp phần bảo tồn và phát triển âm nhạc truyền thống Việt Nam.